Voor enkele tientjes een breedbandige SDR ontvanger

Een SDR (Software-Defined Radio) oftewel software-gedefinieerd radiosysteem is een radiocommunicatiesysteem waarin onderdelen die normaal hardware zijn, door software zijn vervangen. Maar wat maakt SDR dan zo bijzonder?

Iedereen die een computer, laptop, tablet of smartphone heeft met een dual core processor, kan zelf deze in een paar stappen ombouwen tot een radio ontvanger of een soort scanner. Wat kun je er allemaal mee ontvangen?

Een beetje afhankelijk van de module die je gebruikt, ontvang je bijvoorbeeld:

  • Omroepzenders
  • Radioamateurs
  • Luchtvaart (vliegtuigen en verkeersleiding)
  • Scheepvaart (marifoon)
  • Bedrijfscommunicatie (portofoons, etc.)
  • 27Mc (CB)
  • Etc.

AL EEN SDR MODULE VOOR 7 EURO

Naast je computer, tablet of smartphone heb je een SDR module nodig. Een apparaat wat je op de USB 2.0 poort aansluit en het radiosignaal omzet naar een digitaal signaal. Er zijn verschillende modules variërend in prijs van tien euro tot een paar honderd euro, of zelfs complete zendontvangers tot duizenden euro’s. Een prima module om kennis te maken met SDR is de zogenaamde RTL DVB-T stick.

Deze stick is een combinatie van een RTL2832U en R820T of R820T2 chip en is eigenlijk bedoeld voor de ontvangst van DAB en DVB-T (digitale radio en TV via de ether). Maar radioamateurs experimenteerden ermee en vonden er een andere bestemming voor: een SDR ontvanger.

De compacte RTL-stick wordt via allerlei websites aangeboden, waarbij de prijzen (vaak inclusief verzendkosten) variëren van minder dan 7 euro, tot 25 euro. Een zoekopdracht zoals RTL2832U op Google levert al tientallen resultaten op van online shops en goedkope, vaak Chinese, zoals op Aliexpress.com of eBay.com.

GROOT FREQUENTIEBEREIK

De RTL-stick kan prima gebruikt worden als SDR ontvanger. Het frequentiebereik is 24 MHz tot ca. 1700 MHz. Daarin kun je heel veel verschillende radiosignalen ontvangen. Wat je verder nog nodig hebt is:

  • Een computer/laptop (met USB 2.0 poorten), tablet of smartphone
  • SDR software
  • Coaxkabel en één F-connector
  • Verloopstekker van MCX male naar F female
  • Antenne

COMPUTER OF LAPTOP

Er is veel verschillende software beschikbaar, waaronder ook freeware (gratis). Veel gebruikt is het programma SDRSharp (ook bekend als SDR#) wat draait op veel Windows versies. Bij een single core processor is een kloksnelheid van 2 GHz toch wel wat je minimaal nodig hebt. Een dual core processor doet het allemaal net wat beter, zeker als er tegelijk andere programma’s actief zijn.

SMARTPHONE OF TABLET

Voor een smartphone of tablet met Android 4.0 of hoger is er de gratis app SDR Touch. Ook voor deze apparaten is een dual core of beter aan te bevelen. Moderne apparaten hebben zo’n processor. Je hebt verder nog een OTG kabel nodig om de stick op de poort van je apparaat aan te sluiten. Het is meestal nodig om een gevoede USB hub te gebruiken, omdat de telefoon of tablet zelf niet voldoende stroom kan leveren. Je kunt ook een accu pack gebruiken om de hub mee te voeden. Dan heb je een handige portable SDR ontvanger!

ZELF EEN EENVOUDIGE ANTENNE MAKEN

Dan is er nog de coaxkabel en antenne. Prima is 75 Ohm coaxkabel, liefst de wat betere kwaliteit zoals RG-59, RG-6, Koka-799 of kabel met KabelKeur uit de bouwmarkt. Als antenne kun je twee elektriciteitsdraadjes gebruiken met een gelijke lengte van ongeveer 50-100 cm lang. De dikte maakt niet veel uit. Het ene draadje verbind je met het uiteinde van de kern van de coax vast en steek je omhoog. Het andere draadje (zelfde lengte) verbind je met de mantel van de coaxkabel en laat je omlaag hangen. Je hebt nu een zogenaamde dipoolantenne gemaakt.

Aan de andere uiteinde van de coax zet je een F-stekker. Vergeet niet bij je RTL-stick ook een verloopstekker te kopen van MCX male naar F female. Die heb je nodig om de coaxkabel met F-stekker op de stick aan te sluiten. Deze zijn ook verkrijgbaar via bijvoorbeeld eBay.com of speciaalzaken.

HOE HOGER, HOE BETER

Je zelfgemaakte dipoolantenne kun je bijvoorbeeld langs een kunststof of houten kozijn van je huis vastzetten. Gebruik wat plakband of punaises. Hoe hoger de antenne hangt, des te meer en beter ontvang je. Hou je niet zo van knutselen? Dan kun je ook een kant en klare DVB-T antenne gebruiken. Die vind je bij veel verschillende webwinkels of speciaalzaken.

SDR STREAMS VIA INTERNET BELUISTEREN

De streams van SDR ontvangers worden ook via het internet aangeboden. De meest bekende is wel de Wide-Band WebSDR van PI4THT, de afdeling ETGD van de VERON. Deze WebSDR draait op de Universiteit van Twente en maakt gebruik van een zogenaamde MiniWhip actieve antenne van maar 10 cm lang. De WebSDR kun je hier zelf bedienen en beluisteren.

HULP NODIG?

Hulp nodig bij het bouwen of bij het installeren van de software? Neem dan gerust contact met de radioamateurs van je lokale VERON afdeling, of loop eens binnen op een verenigingsavond.

Meer informatie